آجر و کاربرد آن در صنعت ساختمان سازی و دکوراسیون داخلی

معرفی انواع آجر و کاربرد آن در صنعت ساختمان.

ازگذشته تا به امروزه آجر بعنوان یکی از اصلی ترین مصالح ساختمانی ،در قسمت های مختلف ساختمان اعم از بخش های داخلی ساختمان (طراحی دکوراسیون داخلی ) و بخش های خارجی ساختمان (طراحی نماو محوطه )مورد استفاده قرار می گیرد .

برای اجرای بازسازی ساختمان در اصفهان اینجا کلیک کنید.

گروه معماری و طراحی دکوراسیون داخلی خانه در اصفهان بر آن است،تا با ارائه این مقاله گامی مهم در جهت توضیح هرچه بیشتر درباره ی انواع آجر و معرفی بیشتر روشهای اجرای آن  به کارفرمایان،طراحان و مجریان ساختمانی بردارد.

آجرهایی که امروزه درصنعت ساختمان سازی کشورمان مورد استفاده  قرار می گیرند شامل آجرهای سفالی،آجر های فشاری یا زبره،آجر های ماشینی سوراخدار یا لفتون،آجرهای نمای نسوز،شیل،رس و … می باشد.

آجرها از لحاظ شکل ظاهری و مقاومت متفاوت هستند و بسته به کاربرد و محل اجرای مورد نظر در ابعاد گوناگون قابل سفارش و تولید هستند.همچنین آجرها بخاطر ابعاد متفاوتی که دارند به خوبی در هم قفل و بست می شوند ، همین ویژگی ها باعث شده تا در اجرای دهانه های وسیع به صورت قوس ، طاق و گنبد بکار گرفته شوند و در این زمینه کارایی منحصر به فردی داشته باشند.

آجر به عنوان یک متریال جذاب ، همواره از دیرباز محبوب بوده و کارایی بسیار بالایی داشته است . همچنین از قدیمی ترین آجر های موجود در بازار می توان به آجر رسی اشاره کرد که به فور در آثار باستانی ایران،بناهای تاریخی و ساختمان قدیمی مورد استفاده قرار می گرفته است.

انواع کوره های آجر پزی:

1. کوره آجر پزی با آتش ثابت و آجر ثابت:در این نوع کوره آجرها به صورت دایره وار چیده می شوند.  ( مانند یک برج ) آتش درون این کوره ، باعث پخته شدن آجر ها می گردد.
2. کوره آجر پزی با آتش ثابت و آجر رونده (کوره ی هوفمان ) :  یک تونل آتش در این کوره ها وجود دارد که از یک طرف آجر نپخته وارد و از طرف دیگر آجر پخته خارج می شود.
3. کوره ی آجر پزی با آتش رونده و آجر ثابت : بدین صورت است که آجرها در کوره ریخته شده و آتش حرکت می کند و روند پخت تکمیل می شود.

برخی از خواص فیزیکی آجر ها:

• وزن مخصوص آجر: بطور میانگین وزن آجر مرغوب حدود 8/1 g/cm^3  است.
• خاصیت جذب آب آجر:  درصد جذب آب در آجر مرغوب بایستی بین 10 تا 15 درصد باشد زیرا قدرت جذب بالای آب باعث می شود آجر به سرعت آب ملات را بمکد و مانع فعل و انفعلات شیمیایی در ملات و در نتیجه چسبندگی کمتر شود. از طرفی با جذب کم آب ، آجر به ملات نمی چسبد پس مصرف آن در نما و قسمت هایی که در معرض نیروهای کشش و فشاری قرار دارند مناسب نیست.
• انبساط رطوبتی آجر: آجر پس از پختن و خنک شدن ، رطوبت هوا را جذب می کند و منبسط می شود . مقدار این انبساط به ازای هر یک متر طول آجر حدود 0.8 میلیمتر می باشد.
• انبساط حرارتی آجر: ضریب انبساط حرارتی آجر به ازای هر یک درجه سانتیگراد تغییر دما حدود 10*5 است. انبساط حرارتی آجر بطور کامل قابل برگشت نیست.
• انتقال حرارت آجر: دیوارهای آجری بسته به انواع مختلف آجر و ضخامت آنها بین 1 تا 4 ساعت نسبت به انقال حرارت مقاومت می کنند.
• مقاومت آجر در برابر آتش: برخی از آجر ها که به آنها آجر نسوز گفته می شود به علت دار بودن خاک نسوز در ترکیب با اکسید های آلومینیوم مقاومت خوبی در مقابل حرارت دارند.
• میزان انتقال صوت آجر: در برخی از آجر ها به علت وجود فاصله هوایی،تخلخل،زبری سطوح و وجود مواد عایق صوتی می توان تا حدودی از انتقال صوت به بخش های دیگر جلوگیری کرد.
• رنگ آجر:آجر ها امروزه در رنگ بندی متنوع و گسترده ای به بازار عرضه می گردد،که در ادامه به برخی از عوامل مهم در رنگ بندی آجر ها اشاره خواهیم کرد.

1. امروزه آجرها از نظر رنگ بندی نیز طبقه بندی می شوند، علت رنگی بودن آجر ها مرتبط با چیدن آجر در کوره و نحوه آتش دادن به آن است .
2. کنترل سطوح و میزان حرارتی که آجر ها با آن در تماس هستند نیز در رنگ آجر موثر است.
3. از طرفی رنگ آجر مربوط به  اکسید فلزاتی مانند اکسید های مختلف آهن و آلومینیوم است که در مواد اولیه آجر وجود دارد .
4. در مراحل خشت زنی و خشت خشک کنی آجرهای رنگی ، دقت و حتی هزینه ی بیشتری صورت می گیرد بنابراین آجرهای رنگی گران تر از بقیه آجرها هستند.
5. هنگام استفاده از آجر در نما ی خارجی ساختمان، رنگ آن از اهمیت ویژه ای برخوردار می شود. امروزه رنگ های زرد کمرنگ (که به آن آجر سفید می گویند) ، زرد پررنگ (که به آن آجر گلبهی می گویند) و آجر های قرمز روشن و قرمز تیره و حتی در مواردی مشکی در بازار وجود دارند .

برای استفاده از آجر در طراحی آشپزخانه در اصفهان اینجا کلیک کنید.

انواع آجر پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی:

1- آجر فشاری (آجر زبره ):

• دلیل این نامگذاری به این سبب است که ابتدا خشت آن با دست زده می شد و با فشار دستی کارگران خشت زن گوشه های قالب با گل مخصوص پر می گردید.
• معمولا مورد استفاده در سفت کاری و زیر کاری ساختمان است از قبیل دیوار های خارجی ساختمان،پی ریزی ساختمان و دیوار های باربر می باشد.
• این نوع آجر برای تمامی کارهای ساختمانی مانند کرسی چینی ، گره چینی ، طاق ضربی ، دیوارهای حمال و تیغه چینی  مناسب است.
• اغلب این آجرها با دست قالب زده می شوند و در کوره های محلی پخته می شوند .
• آجر های زبره عموما در ابعاد 5/5*10*22 تولید می شوند.

2- آجر ماشینی یا لفتون:

• آجر لفتون یا آجر سوراخدار که روی سطح بزرگتر خود 8 یا 10 سوراخ به قطر 1.5 تا 2 سانتیمتر دارد. علت وجود این سوراخ ها این است که  در هنگام دیوار چینی ملات به طور عمودی نیز در سوراخ های آجر نفوذ کرده و باعث استحکام بیشتر دیوار شود .
• در ساختن دیوار های حمال به این دلیل که می توان به وسیله ی سوراخ های موجود در سطح آجر ، آن را با میلگرد مسلح کرد از این نوع آجر استفاده می شود.( دیوار آجری مسلح با میلگرد در مقابل زلزله مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند.)
• ابعاد  این نوع آجر عموما 5/5 *11 *22 سانتیمتر است . اضلاع این نوع آجر گونیا تر بوده و دارای سطوح صاف تری نسبت به آجر های فشاری یا زبره هستند.

 برخی از عیوب آجر ماشینی لفتون:

1. جنس این آجر ها نسبت به آجر های فشاری بسیار ترد و شکننده تر اند.
2.  خاصیت مکندگی آن نسبت به آجر فشاری کمتر است و به خاطر ترد بودن قابل تیشه برداری نیستند .
3. خاصیت مکندگی زیادی ندارند و به خوبی به ملات نمی چسبند و در طاق ضربی عموما استفاده نمی شوند.

3- آجر سفالی:

• این آجر از نظر ساخت ، شکل ، رنگ و مشخصات فنی در نهایت دقت تهیه می شوند و بسته به شکل و ابعاد آنها در بخش های مختلف ساختمان استفاده می شوند.
• به علت جذب کم آب درآنها ، به منظور چسبندگی مناسب با ملات عموما از انواع سوراخ دار آنها استفاده می گردد.
• این آجر بخاطر سبک بودن و نوع اجرا سرعت انجام کار را بسیار بالا می برد و همچنین نقش مهمی در سبک سازی ساختمان دارند.

انواع آجر های سفالی:

بلوک های سفالی همان آجر های رسی هستند،که در بخش های غیر بار بر ساختمان استفاده می شوند و به دو دسته ی دیواری و سقفی (سقف تیرچه بلوک ) تقسیم می شوند.

1. بلوک های سفالی سقفی: دارای پاشنه ای به اندازه 4 یا 5 سانتیمتر هستند که با استفاده از این پاشنه ها می توان به راحتی آنها را بین تیرچه های پیش ساخته قرار داد.
2.  بلوک سفالی دیواری: دارای ضخامت 8 ،10 ،12،15 ،20 ،25 هستند . برخی کارخانه  ها ابعاد مخصوص به خود را داشته و همه ی ابعاد ذکر شده  را تولید نمی کنند .

چند نکته در مورد بلوک های سفالی:

•  بلوک های سفالی دیواری معمولا دارای عرض و طول 20 سانتیمتر می باشند.
• سطح بلوک های سفالی معمولا شیار دار است تا میزان چسبندگی آن با بتن افزایش یابد.
• بلوک های سفالی عموما در برابر آتش سوزی مقاوم اند.
• به علت وجود فاصله هوایی در بلوک های سفالی تا حدودی در مقابل حرارت و برودت عایق هستند.

4- آجر لعابی

• هنر لعاب کاری از دیرباز در معماری ایرانی متداول بوده است و می توان آن را جز آجر های قدیمی و سنتی ایرانی نیز برشمرد.
• در آجر های لعابی در مرحله خشک کردن آجر ها، معمولا آن ها را لعاب کاری می کنند، به این صورت که پوششی از ترکیب چند مواد معدنی را بر روی یک یا چند سطح آجر پاشیده می شود ، لعاب در دمای مشخصی حل و در آجر نفوذ می کند. پس از پختن ،حاصل این کار یک پوشش صیقلی بر روی آجر است.
• مزایای لعاب : باعث افزایش مقاومت در برابر عوامل فرسایشی و هوازدگی می شود ، بافت صاف و صیقلی آن مانع از نفوذ آب به درون آجر شده و در نتیجه آجر در برابر عوامل شیمیایی پایدارتر می شود.

5- آجر نسوز:

• این نوع آجر از خاک چینی و نسوز تشکیل شده که به دلیل استفاده از خاک نسوز در آنها ، آجر نسوز ساختاری ظریف و متراکم دارد.
• این آجر در دمای حدود 1500 درجه ی سانتی گراد تولید می شود و مقاومت بالایی در مقابل عوامل محیطی دارد.
• آجر نسوز بخاطر مقاومت بالا در برابر شوره و تغییر رنگ ، جایگاه ویژه ای در ساختمان سازی عموما،طراحی نمای خارجی ساختمان و محوطه سازی ساختمان کسب کرده است.
• آجر های نسوز به دلیل تنوع رنگ،طرح و ابعاد بالا ، در صنعت دکوراسیون داخلی ساختمان نیز  بسیار پر کاربرد هستند.

کاربرد آجر نسوز در طراحی نمای خارجی ساختمان:

امروزه آجر های نسوز کاربرد گسترده ای در طراحی نمای ساختمان های مختلف دارند و از دلایل عمده آن می توان به سازگاری آن با شرایط محیطی،مقاومت در برابر حرارت و رطوبت،گستره وسیع از ابعاد،طرح ها و رنگ بندی،ساده بودن روش اجراء،قیمت و کیفیت مناسب و سازگاری با معماری ایرانی و اسلامی اشاره کرد.

کاربرد آجر نسوز در محوطه سازی ساختمان ها:

حیاط خانه ها همواره محل تجمع و دورهمی های صمیمانه می باشد، استفاده از مصالحی در طراحی حیاط ساختمان ها که به علت انتقال حس گرما و صمیمیت  محیطی زیبا و ایده آل را برای ما به ارمغان می آورد و همچنین در برابر گرما و سرما مقاوم قابل قبولی داشته باشد از پارمتر های مهم در انتخاب مصالح این بخش از ساختمان هاست،که آجرهای نسوز عموما این نیاز ها را پاسخگو خواهند بود.

برای اطلاع از کاربرد آجر در بازسازی منزل اصفهان اینجا کلیک کنید.

کاربرد آجر نسوز در طراحی دکوراسیون داخلی ساختمان:

امروزه در طراحی دکوراسیون داخلی ساختمان هایی با سبک های مدرن،رستیک و مینیمال استفاده از آجر ها با ابعاد،طرح ها و رنگ های مختلف کاربرد گسترده ای پیدا کرده است. از طراحی شومینه ها گرفته تا طراحی دیوار پشت تلویزیون ها ،طراحی دیوار پشت تخت ها،طراحی میز های بار،طراحی پشت میز های ناهار خوری و…که زیبایی و سادگی منحصر به فردی به ساختمان ها می بخشد.

مزایای استفاده از آجر نسوز:

• مقاوت مناسب در برابر حرارت و رطوبت.
• مستحکم و با دوام.
• مقاوم در برابرفرسایش.
• عدم نیاز به نگه دارنده.
• امکان استفاده از آجر های شکسته و نیمه شکسته.
• متنوع در رنگ بندی.
• در اندازه های متفاوت و متنوعی تولید می شوند.
• قابلیت نصب با مصالح و سازه به نمای خارجی بدون شوره و سفیدک زدن.
• قابلیت نصب با چسب در فضاهای داخلی ساختمان.
• سبک وزن.
• مطابق با معیارهای معماری ایرانی.
• سازگار با محیط زیست.
• جذب آب بسیار پایین.

6-آجر شیل:

• آجر نمایی که با خاک رس تولید می شود استحکام پایینی دارد و ترد و شکننده می باشد. همچنین بعد از مدتی آلودگی هوا و گرد و غبار را جذب می کند و سریع کثیف می شود و جلوه ی بدی به نمای ساختمان می دهد به همین علت ، نوع دیگری از آجر تولید شد که به آن آجر شیل می گویند.
• این آجر با ترکیب سنگ رسوبی و معدنی ساخته شده است . خاک سنگ دارای کیفیتی نزدیک به سنگ ، از لحاظ استحکام و مقاومت در برابر خوردگی و گرد وغبار می باشد علاوه بر این، ذات گرم و سنتی خود را نیز حفظ کرده است. همین امرموجب شد تا آجر شیل تنوع زیادی در رنگ و طرح و اندازه (بخاطر استحکام بالا در هر اندازه ای تولید می شود. ) داشته ، که در بر گیرنده ی هر سلیقه ای باشد.
• آجر نمای شیل جز نماهای پست مدرن محسوب می شود زیرا هم طراحی مدرن و هم حالت سنتی دارد.
• آجر شیل دارای عمر طولانی ، کیفیتی بالا و رنگ طبیعی است که در تولید آن از هیچ گونه مواد رنگی استفاده نشده . همچنین به دلیل وجود شیل، مانع از نفوذ  گرد وغبار به بطن آجر می شود و با بارش باران  یا برف ، کثیفی و آلودگی را از روی آجر پاک می کند .به همین دلایل برخی معتقدند این آجر می تواند جایگزین مناسبی برای آجر قزاقی باشد.
• نوع دیگری از آجر شیل ، آجر شیل ساب خورده می باشد. بعد از آخرین مرحله ی تولید، آجر نمای شیل را مانند سنگ ساب می زنند و چون استحکام بالایی دارد این عمل بدون هیچ مشکلی انجام می گیرد. این آجر در کلان شهر بسیار خواهان دارد زیرا هیچ گونه دوده و کثیفی در آن نفوذ نمی کند

7- آجر قزاقی:

• از سری آجر قدیمی است که در ایران نیر قدمت زیادی دارد. از جمله بناهای قدیمی که با آن ساخته شده می توان به زیگورات چغازنبیل ،مسجد جامع اصفهان ، ایوان مدائن، مسجد جامع یزد و رباط شریف (موزه ی آجر کاری ایران ) اشاره کرد.
• از آجر قزاقی می توان بعنوان نمای خارجی ، نمای داخلی و حتی کفپوش استفاده کرد. آجر نسوز قزاقی را نیز می توان در شومینه به کار برد.

خصوصیات آجر قزاقی:

1. این آجر در سه سایز پلاک ، نیمه و کامل تولید می شود.
2. امروزه بخاطر استفاده ی بالا ی آن در نمای ساختمانی ، آجر قزاقی در رنگ های پیازی ، خاکی ،ابلق ،حنائی، هلویی ،قزمز اخرایی و زرد تولید می شود.
3. سایز آجر قزاقی نما 5/5 *20 و ضخامت آجر پلاک 3/5 سانتیمتر ، آجر نیمه 5/5 سانتیمتر و آجر کامل 10 سانتیمتر است.

آجر ها براساس نوع مصرف به چند دسته تقسیم می شوند:

1-آجر معمولی:

برای کار های عمومی ساختمان از قبیل دیوار چینی،پی ریزی،کرسی چینی،سقف ریزی و… مناسب هستند و به روش دستی یا ماشینی تولید می شوند.

2-آجر نما:

از این آجر ها عموما به عنوان پوسته نهایی و بخش های ظاهری ساختمان مانند نما کاری،حیاط سازی،کف سازی و دکوراسیون داخلی ساختمان استفاده می شود.

این آجر به روش دستی یا ماشینی تولید می شود و انتخاب آن به علت کاربرد در نمای خارجی ساختمان که بیانگر روحیات و سلیقه ی اشخاص ساکن در آن ساختمان می باشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

استاندارد آجر در نما ، طبق استاندارد شماره 7 ایران دارای مشخصات زیر است.

• معایب ظاهری : آجر نما باید عاری از هر گونه ترک خوردگی ، شوره زدگی و … باشد .
• آجر های سوراخ دار : سوراخ ها باید عمود بر سطح آجر ها و بطور یکنواخت در سطح آن توزیع شده باشند و جمع مساحت آنها باید بین 25 تا 40 درصد سطح آجر باشد .
• مقاومت در برابر یخبندان :آجر های مصرفی در نما باید در برابر یخبندان پایدار باشند و در آزمایش یخ زدگی دچار مشکل اعم از ورقه ورقه شدن ، خوردگی و ترک نشوند.
• ترک خوردگی سطح آجر : بطور کلی درصد ترک آجر های ترک دار نباید بیشتر از25 درصد باشد. وجود یک ترک عمیق در سطح آجر حداکثر تا عمق 40 میلیمتر در آجر های پشت کار اشکالی ندارد .
• پیچیدگی ، فرو رفتگی و انحنا : پیچیدگی در امتداد سطح بزرگ آجر حد اکثر 4 میلیمتر و در امتداد سطح متوسط آجر حداکثر تا 5 میلیمتر مجاز است مقدار انحنا در آجر نباید از 20 در صد کل آجر ها افزایش پیدا کند.
• آجر باید کاملا پخته باشد و در برخورد با آجر دیگر صدای زنگ دار ایجاد کند.
• بخاطر عدم چسبندگی آجر های کهنه به ملات تا حد امکان از آنها استفاده نمی شود و تنها در صورت ساییدن یا برس سیمی استفاده از آنها مجاز خواهد بود.

آجرهای قدیمی نیز در صنعت ساختمان کاربرد دارند که میتوان به برخی از آنها اشاره کرد:

• آجرنظامی : کاربرد این نوع آجر همانطور که از اسم آن پیداست در کف سالن های سرباز خانه بوده و هر کدام به اندازه ی چهار آجر معمولی می باشد  (5 * 50 * 50 )
• آجر ختایی : آجر قزاقی مربعی شکل را  آجر خطایی می گویند. کاربرد این آجر در فرش کردن کف حیاط ها بوده و ابعاد آن ( 25*25 *5 ) می باشد.

مزایای استفاده از آجر خطایی: 

1. طول عمرو مقاومت  بالا .
2. لیز نیست .
3. مقرون به صرفه.

• آجر تخت ( چهارگوش ایرانی ): ابعاد این آجر از آجر نظامی بزرگتر است و برای کفپوش کاربرد داشته است.
• آجر شکری: در برابر رطوبت مقاوم است و به همین خاطر استفاده ی فراوانی در آب انبار ها داشته و بنا براین، به این آجر، آب انباری هم می گویند رنگ این نوع آجر شیر وشکری است و کاملا پخته است.

 انواع آجر های تزیینی در معماری سنتی ایران:

• آجر واکوب و آبمال: برای ساختن آجر های صاف برای کار در نما ، خشت بیرون آمده از قالب را با ابزاری به نام ماله ، واکوب می کردند سپس با دستی که به آب آغشته باشد سطح روی آن را صاف می کردند.نمونه ی قدیمی این شیوه در آجر های نمای گنبد قابوس دیده می شود.
• آجر پیش بر : قبل از خشک شدن ، خشت نیمه خشک را با سیم یا چاقو به شکل مورد نظر با ابعاد و اندازه ی از پیش تعیین شده برش می دهند و بعد از خشک شدن به کوره می برند . این آجر ها در دو نوع ساده و نقش دار هستندو در دو دسته ی آجر و آجر سفال تهیه می شوند.
• آجر مهری :آجری  که روی آن نقش برجسته یا فرو رفته ای ایجاد شده است.نقش روی آجرعمدتا با قالب ایجاد می شد .
• آجر تراش : این آجر در ابعاد و اندازه های هندسی و غیر هندسی به کار رفته اند و خاص دوران قاجار هستند . این آجر هم بصورت نقش دار وهم ساده  تهیه می شوند.آجر تراشان در پای کار قطعه های گوناگون پاره آجر را با تیشه ـآماده می کردند.
• آجر آبساب :آجری است که پس از تراش، آن را در آب می خیسانند و کناره ی آن را به وسیله ی ماسه بادی یا گرد آجر و…می سایند. این روش با اینکه به نما جلوه می دهد اما توان آجر را از بین می برد . این آجر از دوران صفویه به بعد رونق گر فت و نمونه ای از آن را در گنبد سلطانیه می توان مشاهده کرد.

انواع آجر چینی:

• رگ چینی:به آجر کاری با ترکیب آجر های یک رنگ و ایجاد طرح و نقش های مختلف در سطحی صاف ، رگ چینی می گویند.

• راسته : آجری که از پهلو و درازا در نما کار شده باشد.
• کله : آجری که سر یا عرض آن بصورت افقی یا عمودی در نما کار شده است.
• لاریز : آجری که رج آجر ها حالت پله ای را نشان دهد.
• بادبزنی (حصیری ):طرحی قدیمی است که نما را به مربع هایی تقسیم می کنند و هر مربع به شکل عمودی و افقی تقسیم می شوند.
• قدنما :آجری که از پهلو و درازا به شکل عمودی در نما کار شده است.
• خواب نما : آجری که بصورت افقی در کف کار شود و تمامی سطح آن دیده شود.
• لابند مرتب: آجری که یک در میان، کله و راسته کار شود.

.

• نیما بند: رایج ترین شیوه ی آجر کاری است. به گونه ای که بند کشی های رگ عمودی بالا درست در وسط آجر های رگ پایین قرار می گیرند.
• طرح مختلط آجر: این روش از سری روش های قدیمی آجرچینی محسوب می شود که شکل جدیدی به خود گرفته است.آجرها در حالت های طولی و عرضی در کنارهم قرار می گیرند  مربع و مستطیل هایی با ابعاد و اندازه های متفاوت ایجاد می کنند
• برون بند آجر:آجر ها بصورتی کنار هم قرار می گیرند که بخشی از آنها برجسته  باشند و به شکل چند بعدی  ظاهر بشوند.
• زیگزاگ :آجر ها بصورت عرضی و با طرح زیگراگی روی هم چیده می شوند.
• مشبک جناغی : ابن نوع  آجر چینی از چند نمونه طرح آجری تشکیل شده که با هم زاویه 90 درجه و با صفحه ی افقی زاویه ی 45 درجه ایجاد می کند. وقتی قاب ها با اتصال جناغی پشت سر هم ردیف می شوند باید اطمینان داشته باشیم که همه ی زوایای طرح در یک خط راست هستند.
• فخر و مدین:  فخر به معنی گل پخته و مدین به چیزی گفته میشد که قسمتی از آن گل پخته ، سفال یا کاشی  و بقیه ی آن از فرو رفتگی و روزنه های کوچک تشکیل می شد. آجر ها در این شیوه بصورت مشبک چیده می شوند.
• معقلی:به مخلوط کاشی و آجر کاشیکاری معقلی می گویند .میتوان از نمونه های آن به مقبره ی خواجه اتابک در کرمان نام برد.
• آبشاری:طرح آبشاری در گچ بری هم رواج دارد.(در آجر چینی زوایا قائمه اند اما در گچبری ممکن است زوایا بصورت منحنی در بیایند

انواع آجر چینی در دیوار کشی ساختمان:

1. آجر چینی راسته نما:قطر دیوار در این نوع آجر چینی 5/11 سانتی متر است وغیر باربر است. آجر ها بصورت راسته نما روی هم قرار می گیرند و برای اینکه بند های عمودی روی هم نیفتند و دیوار محکم تری داشته باشیم در ابتدا و انتهای کار ، دو نیمه آجر بکار می بریم.
2. آجرچینی کله نما:قطردیوار با این آجر چینی 22 سانتی متر است .در این نما بخش سر آجر پس از آجر کاری در نما دیده می شودو هر آجر به اندازه ی نصف سر نما با آجر های تحتانی  یا فوقانی پیوند دارد.این روش آجر چینی از سایر روش ها ساده تر می باشدو پیوند مناسبی در آجر چینی صورت می گیرد. این دیوار ها بار بر نیستند و حد وسطی برای دیوار های باربر و حامل محسوب می شوند.
3. آجر چینی کله و راسته:دیوار این آجر چینی به قطر 22 و 30 سانتی متر می باشد که دیوار 22 سانتی متری  نیمه بار بر می باشند و از دیوار 30 سانتی متری می توان در دیوار های پیرامون ساختمان که فشار بیشتری را تحمل می کنند استفاده می شود.
4. آجرچینی به‌صورت یک رج کله یک رج راسته:در این آجر چینی یکی در میان یک رج کله و رج بعدی راسته بکار می رود. بطوری که بند های عمودی روی هم نیفتند . بنابراین اگر نبش کار در یک رج  کله و در رج دیگر آجر سه قد باشد، بند های عمودی روی هم قرار نمی گیرند. این آجر چینی اکثرا در دیوار تک آجره 21 سانتیمتری استفاده می شود.
5. بلوکی :پیوند در دیوارهای آجری بااتصال بلوکی بصورت 100 درصد می باشد و دیوار از آجر های کامل و سه قد بنا می شود . در این دیوار هر ردیف در یک طرف دیوار سر نما و طرف دیگر راسته نما می باشد و روی دیوار اصلی با توجه به سه قدی اول دیوار انتخاب می شود.
6. هلندی:این نوع آجر چینی ترکیبی از اتصال بلوکی و کله راسته می باشد.
7. صلیبی:در این نوع آجر چینی پیوند ها بصورت اتصال بلوکی بوده اما در ردیف چهارم باید بعد از آجر سه قد یگ آجر نیمه بکار رود. این آجر چینی کار برد زیادی در ایران ندارد.
8. خون چینی: این آجر چینی در شوشتر و دزفول رواج زیادی داشته است. و نوع خاصی از آجر کاری شبیه به خفته فرو رفته و گره چینی است.عمده ی نقش خون چینی بر چلیپا استوار است که در ترکیب های مختلف از شکل گرفتن پرده های گل برگ چلیپا حول یک مرکز حاصل شده است. غالبا مرکز یک نقش با کلمه هایی چون الله ، محمد و علی با خطی شبیه به بنایی تزیین شده است.
9. هشت و گیر:آجر چینی در این سبک ، سطحی صاف و صیقلی نداد و بصورت برجسته و فرورفته می باشد(.هشت به معنی بسیار برجسته و گیر به معنی فرورفته است ) .

• ممکن است برای قفل و بست کردن دیوار ها از هشته گیر استفاده کرد. بدین گونه که یک رگ در میان تقریبا کمی کمتر از طول آجر را به صورت زبانه از انتهای دیوار بیرون کار می گذارند و دیوار بعدی را با آن قفل و بست می کنند.در دیوار چینی هشته گیر چون در قسمت چیدن قسمت دوم دیوار ملات کاملا بین دو قسمت را پر نمی کند همیشه یک درز بین دو قسمت دیوار بوده و در موقع نشست های طبیعی ساختمان همیشه در این قسمت از ساختمان ترک می خورد.
• معروف ترین نوع این شیوه ، هشت و گیرشیرازی است که برجستگی و فرورفتگی در هر شش بند و پنج رگ تکمیل و دوباره  تکرار می شود. این آجرچینی به شش بند شیرازی معروف است.

نکته مهم:

این نکته را در نظر د اشته باشید که در همه ی آجر چینی ها، آجر ها باید با هم در ارتباط باشند و هر آجر توسط آجر های رج بالا و پایین قفل شده و یکدیگرا را پوشش دهند و دیوار ی که با این روش بنا می شود از دیوار ی که پیوند آجری ندارد (یعنی بند روی بند می افتد) مستحکم تر است. دیوار فاقد بند آجری مثل یک ستون عمل می کند به این معنی که باری که باید به وسیله ی همه ی دیوار تحمل شود تنها به بخشی از دیوار وارد ی شود و باقیمانده ی دیوار نقشی در تحمل بار ندارد. در دیواری که درست بنا شود بار وارد به آن بطور صحیح تقسیم میشود.

نحوه ی محاسبه ی تعداد آجر با استفاده از فرمول های زیر انجام می گیرد:

فرمول اول:

طول آجر × (ارتفاع آجر + ۱٫۵) = مساحت آجر و ملات

(مساحت آجر و ملات) × (۱۰۰۰۰) = تعداد در هر متر مربع

جمع کل طول دیوارها × ارتفاع دیوار × تعداد در هر مترمربع = تعداد آجر یا سفال

فرمول دوم:

ضخامت دیوار × ارتفاع × طول = حجم دیوار

حجم دیوار × ۰٫۸ = حجم آجر

(حجم یک آجر یا سفال) / (حجم آجر) = تعداد آجر یا سفال